Xuất bản thông tin

null Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp - Nét văn hóa độc đáo trong đời sống tâm linh của người dân Nam bộ

Chi tiết bài viết Tin tức

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp - Nét văn hóa độc đáo trong đời sống tâm linh của người dân Nam bộ

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Gò Tháp diễn ra từ ngày 14 đến 16/3 (âm lịch) hàng năm là lễ hội đặc sắc có từ lâu đời, mang đậm giá trị văn hóa tâm linh tín ngưỡng của người dân vùng sông nước Nam bộ.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ là một trong hai lễ hội lớn được tổ chức ở di tích Quốc gia đặc biệt Gò Tháp với quy mô cấp Tỉnh. Đây là dịp để người dân thể hiện sự tôn kính Người mẹ xứ sở và để cầu cho cuộc sống ấm no hạnh phúc, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Thờ Bà Chúa xứ là tín ngưỡng dân gian đã có tự lâu đời, không chỉ ở Gò Tháp mà là một phong tục tốt đẹp của người Việt Nam ở Nam bộ. Bà Chúa xứ được xem là vị nữ thần linh thiêng, phù hộ cho những người đến cầu xin sự hỗ trợ của Bà. Thờ Bà là để bày tỏ lòng biết ơn, cầu mong bảo vệ chở che và ban cho người an, vật thịnh.

Miếu Bà Chúa xứ ở Khu di tích Quốc gia đặc biệt Gò Tháp

Là một nước nông nghiệp nên cư dân Việt Nam có khuynh hướng đề cao âm tính mà phụ nữ có vai trò quan trọng. Cho nên, trong hệ thống văn hóa Việt Nam, tín ngưỡng thờ Mẫu (thờ Mẹ) là một loại hình tín ngưỡng phổ biến và được hình thành từ xa xưa. Thờ Bà Chúa xứ hình thành do quá trình giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng dân tộc sống cộng cư và cận cư với nhau trong công cuộc khai hoang mở cõi ở Nam bộ. Tín ngưỡng thờ Bà Chúa Xứ là nét văn hóa đặc trưng của cư dân Nam bộ, nằm trong sự đa dạng của tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Thời gian tổ chức các lễ Vía Bà Chúa Xứ ở Nam bộ đều được tổ chức vào các tháng đầu của năm mới (theo âm lịch). Cũng như nhiều nơi khác ở Nam bộ, tín ngưỡng thờ Bà Chúa Xứ ở Gò Tháp cũng thể hiện sự tôn kính Người mẹ đất hay Người mẹ xứ sở đã trở thành hình ảnh một bà mẹ nhân từ, phúc hậu đầy quyền uy. Đến với Miếu Bà Chúa Xứ, người ta tin rằng sẽ được Bà phù hộ và ban cho tài lộc, sức khỏe, sự thành công trong làm ăn buôn bán, trong công việc và trong cả cuộc đời.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp gồm phần nghi lễ và phần hội. Phần lễ do Ban hội hương Gò Tháp thực hiện theo nghi thức dân gian truyền thống gồm các lễ như: Lễ cúng cơm chay, lễ cầu an, lễ tắm Bà, cúng Thần nông, Lễ thỉnh sanh, cúng Chánh tế. Mỗi lễ cúng đều có nội dung hành lễ khác nhau, nhưng cái chung nhất là đều có bài văn tế do chánh bái đọc và theo đó là các nghi thức lễ phụ khác như: Học trò lễ dâng trà, dâng rượu, dâng hương và dàn nhạc lễ. Trong phần hội hè gồm các hoạt động văn hóa - nghệ thuật, thể dục – thể thao phong phú, đa dạng như: Tổ chức chương trình ca múa nhạc, trích đoạn cải lương; Giao lưu Đờn ca tài tử và Hò Đồng Tháp; Quảng bá hình ảnh di tích quốc gia đặc biệt Gò Tháp; Chiếu phim tư liệu; Triển lãm ảnh nghệ thuật; Biểu diễn thể dục dưỡng sinh; các trò chơi dân gian; không gian văn hóa ẩm thực, giới thiệu sản phẩm OCOP địa phương; giới thiệu tour, tuyến du lịch. Với những hoạt động thú vị trong lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp hàng năm đã thu hút hàng trăm ngàn lượt khách về tham dự lễ, dâng hương cúng viếng.

Quang cảnh người dân viếng Bà Chúa Xứ trong ngày lễ hội

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp vừa để thỏa mãn nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng đồng thời cũng là dịp để người dân vui chơi, giải trí, quên đi những vất vả, bon chen của cuộc sống đời thường để tìm đến với nhau bằng sự đồng cảm, hướng về cái thiện trong cuộc sống. Bước vào không gian lễ hội, du khách có thể cảm nhận như đang bước vào một hoạt động văn hóa tổng hợp, đan xen và hòa lẫn vào nhau: Giữa vật chất và tinh thần, giữa tín ngưỡng và văn hóa, giữa cái thiêng liêng của tâm linh và cái gì đó rất đời thường, giữa cổ xưa và đương đại. Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ vẫn luôn là nét văn hóa cộng đồng đặc sắc của các dân tộc, nét hành hương tâm linh đặc trưng ở Di tích quốc gia đặc biệt Gò Tháp nói riêng và của Nam bộ nói chung. Từ đó góp phần nâng cao nhận thức và lòng tự hào của cộng đồng người dân, ý thức trách nhiệm của các thế hệ, nhất là thế hệ trẻ trong việc gìn giữ, thực hành và trao truyền Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Gò Tháp. Từng bước phát huy giá trị của lễ hội trong cuộc sống của người dân Nam bộ, trở thành một sản phẩm văn hóa đặc trưng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh và khu vực.

Phạm Thị Hương